Zgodnie z opisem w ksiÄżce pod redakcjÄ Andrzeja Szewca pt. „Leksykon wÅasnoÅci przemysÅowej i intelektualnej” sÅowo PATENT można zdefiniowaÄ jako tytuÅ ochronny na wynalazki udzielany przez wÅaÅciwy organ paÅstwowy (w Polsce przez UrzÄd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej) bÄdź miÄdzynarodowy (patent europejski), którego treÅÄ stanowi prawo wyÅÄcznego korzystaniaz wynalazku na okreÅlonym terytorium przez czas i na warunkach okreÅlonych w ustawie patentowej lub konwencji miÄdzynarodowej. Zwykle owo terytorium jest tożsame z obszarem paÅstwa, którego organ udzieliÅ patentu. WiÄcej o tym, co i na jakich warunkach można opatentowaÄ w Polsce, znajdziesz w publikacji UrzÄdu Ochrony Patentowej Rzeczypospiolitej Polskiej tutaj – patenty.
Patent udzielany jest zwykle na okres 20-25 lat, np. w przemyÅle farmaceutycznym, biotechnologicznym bÄdź chemicznym ochronÄ patentowÄ objÄta jest dana molekuÅa (wzór strukturalny czÄsteczki wraz z jej konformacjÄ, czyli budowÄ przestrzennÄ i ewentualnymi odmianami stereoizomerycznymi) lub sposób jej otrzymywania (zwykle na drodze syntezy chemicznej, czasem biosyntezy, np. w biotechnologii – insulina produkowana w transgenicznych bakteriach). W chemii i rolnictwie ta molekuÅa może byÄ np. substancjÄ czynnÄ Årodka ochrony roÅlin (pestycydu zwykle dziaÅajÄcego na drodze porażania ukÅadu nerwowego owadzich szkodników).
W farmacji czÄsteczka ta (ewentualnie plus jej pochodne) jest substancjÄ aktywnÄ leku, wywoÅujÄcÄ efekt terapeutyczny. JeÅli mowa o czÄsteczce chemicznej, wykorzystywanej w farmacji i objÄtej ochronÄ patentowÄ, wówczas mamy do czynienia z lekiem oryginalnym. Po wygaÅniÄciu patentu na oryginalny produkt leczniczy konkurencyjne firmy uzyskujÄ prawo do produkcji tzw. leków odtwórczych, czyli generyków. SÄ to leki zawierajÄce tÄ samÄ substancjÄ czynnÄ, co produkt referencyjny (oryginalny), posiadajÄce identycznÄ postaÄ farmaceutycznÄ (np. tabletki, maÅÄ, syrop, pÅyn do wstrzykiwaÅ) i wykazujÄce takÄ samÄ biorównoważnoÅÄ, tzn. muszÄ dziaÅaÄ w taki sam sposób w ludzkim organizmie, co oryginalny, uprzednio chroniony patentem lek. Leki generyczne powinny leczyÄ tÄ samÄ chorobÄ, co produkty oryginalne. Ich cena jest znacznie niższa niż leków oryginalnych. MogÄ byÄ taÅsze, gdyż nie wymagajÄ prowadzenia tak kosztownych badaÅ rozwojowych oraz badaÅ przedklinicznych i klinicznych, co leki oryginalne.
Profesjonalne tÅumaczenie patentu wymaga stosowania przez tÅumacza technicznego specjalistycznej terminologii i utartych zwrotów, które przekÅada siÄ np. z angielskiego na polski wyÅÄcznie na taki a nie inny sposób, tudzież dwojako, w zależnoÅci od tego, którÄ czÄÅÄ dokumentu mamy na myÅli, np. angielskie sformuÅowanie „characterized in that…” w opisie patentowym (patent description) powinno byÄ tÅumaczone jako „charakteryzuje siÄ tym, że”, natomiast w zastrzeżeniach (claims; revendications) inaczej – jako „znamienny tym, że” (wiÄcej informacji na temat typowych sformuÅowaÅ stosowanych w tÅumaczeniach patentów można znaleÅºÄ w innym miejscu naszego serwisu www --> artykuÅ o tÅumaczeniu patentów). Z drugiej strony w statystyce matematycznej, medycznej, fizycznej i biologicznej typowe angielskie sformuÅowanie „statistically significant difference” tÅumaczy siÄ jako „statystycznie istotna różnica” lub „statystycznie znamienna różnica”, toteż różne sÅowa angielskie mogÄ byÄ tÅumaczone na j. polski przy użyciu jednego, tego samego i konkretnego sÅowa, tutaj „znamienny”. I vice versa – to samo sÅowo angielskie (tutaj: significant) może byÄ przetÅumaczone na dwa różne sposoby: jako "istotna" lub "znamienna". Na powyższym przykÅadzie widaÄ zatem wyraźnie, iż tÅumaczenia techniczne z jednej strony trzymajÄ siÄ ÅcisÅych reguÅ i obowiÄzuje tutaj zasada utartych sformuÅowaÅ, z drugiej zaÅ wystÄpuje niewielka swoboda sztuki przekÅadu dziÄki możliwoÅci synonimizowania.
PiszÄc ten artykuÅ, tak przy okazji skojarzeÅ, warto nadmieniÄ, iż angielskie sÅowo "patent" w zależnoÅci od kontekstu może zostaÄ przetÅumaczone na jÄzyk polski jako: "patent" lub "drożny", traktujÄc np. o przepÅywie krwi przez naczynia w kontekÅcie medycznym lub biologicznym.