Zgodnie z opisem w książce pod redakcją Andrzeja Szewca pt. „Leksykon własności przemysłowej i intelektualnej” słowo PATENT można zdefiniować jako tytuł ochronny na wynalazki udzielany przez właściwy organ państwowy (w Polsce przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej) bądź międzynarodowy (patent europejski), którego treść stanowi prawo wyłącznego korzystania z wynalazku na określonym terytorium przez czas i na warunkach określonych w ustawie patentowej lub konwencji międzynarodowej. Zwykle owo terytorium jest tożsame z obszarem państwa, którego organ udzielił patentu. Więcej o tym, co i na jakich warunkach można opatentować w Polsce, znajdziesz w publikacji Urzędu Ochrony Patentowej Rzeczypospiolitej Polskiej tutaj – patenty.

 

 

Patent udzielany jest zwykle na okres 20-25 lat, np. w przemyśle farmaceutycznym, biotechnologicznym bądź chemicznym ochroną patentową objęta jest dana molekuła (wzór strukturalny cząsteczki wraz z jej konformacją, czyli budową przestrzenną i ewentualnymi odmianami stereoizomerycznymi) lub sposób jej otrzymywania (zwykle na drodze syntezy chemicznej, czasem biosyntezy, np. w biotechnologii – insulina produkowana w transgenicznych bakteriach). W chemii i rolnictwie ta molekuła może być np. substancją czynną środka ochrony roślin (pestycydu zwykle działającego na drodze porażania układu nerwowego owadzich szkodników).

 

W farmacji cząsteczka ta (ewentualnie plus jej pochodne) jest substancją aktywną leku, wywołującą efekt terapeutyczny. Jeśli mowa o cząsteczce chemicznej, wykorzystywanej w farmacji i objętej ochroną patentową, wówczas mamy do czynienia z lekiem oryginalnym. Po wygaśnięciu patentu na oryginalny produkt leczniczy konkurencyjne firmy uzyskują prawo do produkcji tzw. leków odtwórczych, czyli generyków. Są to leki zawierające tę samą substancję czynną, co produkt referencyjny (oryginalny), posiadające identyczną postać farmaceutyczną (np. tabletki, maść, syrop, płyn do wstrzykiwań) i wykazujące taką samą biorównoważność, tzn. muszą działać w taki sam sposób w ludzkim organizmie, co oryginalny, uprzednio chroniony patentem lek. Leki generyczne powinny leczyć tę samą chorobę, co produkty oryginalne. Ich cena jest znacznie niższa niż leków oryginalnych. Mogą być tańsze, gdyż nie wymagają prowadzenia tak kosztownych badań rozwojowych oraz badań przedklinicznych i klinicznych, co leki oryginalne.
 

Profesjonalne tłumaczenie patentu wymaga stosowania przez tłumacza technicznego specjalistycznej terminologii i utartych zwrotów, które przekłada się np. z angielskiego na polski wyłącznie na taki a nie inny sposób, tudzież dwojako, w zależności od tego, którą część dokumentu mamy na myśli, np. angielskie sformułowanie „characterized in that…” w opisie patentowym (patent description) powinno być tłumaczone jako „charakteryzuje się tym, że”, natomiast w zastrzeżeniach (claims; revendications) inaczej – jako „znamienny tym, że” (więcej informacji na temat typowych sformułowań stosowanych w tłumaczeniach patentów można znaleźć w innym miejscu naszego serwisu www --> artykuł o tłumaczeniu patentów). Z drugiej strony w statystyce matematycznej, medycznej, fizycznej i biologicznej typowe angielskie sformułowanie „statistically significant difference” tłumaczy się jako „statystycznie istotna różnica” lub „statystycznie znamienna różnica”, toteż różne słowa angielskie mogą być tłumaczone na j. polski przy użyciu jednego, tego samego i konkretnego słowa, tutaj „znamienny”. I vice versa – to samo słowo angielskie (tutaj: significant) może być przetłumaczone na dwa różne sposoby: jako "istotna" lub "znamienna". Na powyższym przykładzie widać zatem wyraźnie, iż tłumaczenia techniczne z jednej strony trzymają się ścisłych reguł i obowiązuje tutaj zasada utartych sformułowań, z drugiej zaś występuje niewielka swoboda sztuki przekładu dzięki możliwości synonimizowania. 

Pisząc ten artykuł, tak przy okazji skojarzeń, warto nadmienić, iż angielskie słowo "patent" w zależności od kontekstu może zostać przetłumaczone na język polski jako: "patent" lub "drożny", traktując np. o przepływie krwi przez naczynia w kontekście medycznym lub biologicznym.