Zawód tłumacza przysięgłego jest zawodem zaufania publicznego i jako taki wymaga określonych uregulowań. Oprócz wymogów w zakresie obywatelstwa, wieku i formalnej edukacji, złożenia egzaminu państwowego i zaprzysiężenia, istnieją określone wymagania etyczne, stawiane osobom wykonującym tę profesję. Tłumaczem przysięgłym nie może być osoba, której pozbawiono pełni praw cywilnych i obywatelskich, skazana pełnomocnym wyrokiem za przestępstwo, gdyż jest to zawód odpowiedzialny, wymagający zachowania nieposzlakowanej uczciwości i etyki, między innymi ze względu na wagę pracy wykonywanej dla organów państwowych (głównie sądów). Aby zapobiec wszelkim nieuczciwym praktykom, spisano nawet formalny Kodeks Tłumacza Przysięgłego, opracowany przez Radę Naczelną Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS, we współpracy z przedstawicielami Ministerstwa Sprawiedliwości. Zgodnie z zapisami Kodeksu tłumaczenia pisemne muszą spełniać kryteria staranności, wierności i terminowości, a na tłumaczu przysięgłym spoczywa obowiązek m. in. zachowania bezstronności w tłumaczeniu, zachowania tajemnicy zawodowej i doskonalenia swych kwalifikacji.
 

Na tłumaczu przysięgłym ciąży szczególny rodzaj odpowiedzialności, nie tylko karnej, lecz również czysto osobistej, wynikającej ze świadomości godności i powagi tego zawodu. Tłumacz przysięgły przecież niejednokrotnie ma okazję uczestniczyć w procesach sądowych, które należą do kanonu podstawowych praw człowieka. Warto podkreślić również szczególny szacunek, jakim cieszy się ten zawód w Polsce. Osoby prywatne, powierzające teksty agencjom tłumaczeń, niejednokrotnie proszą o wykonanie tłumaczenia przysięgłego, gdyż wierzą w kompetencje i profesjonalizm osób trudniących się tą profesją. W tym kontekście warto przypomnieć, że w dniu 25 marca 2011 r. weszła w życie zmiana w dotychczas obowiązującej ustawie o zawodzie tłumacza przysięgłego. Na mocy nowej ustawy zniesiono obowiązek ukończenia podyplomowych studiów w zakresie tłumaczenia dla absolwentów kierunków niefilologicznych, którzy ukończyli studia magisterskie i pragną przystąpić do państwowego egzaminu na tłumacza przysięgłego. Wiele środowisk związanych z rynkiem tłumaczeń w Polsce alarmowało, iż obniżenie wymagań w zakresie kwalifikacji zawodowych kandydatów na tłumacza przysięgłego obniży poziom tego typu usług. Trudno nie zgodzić się z przytaczaną argumentacją, zgodnie z którą wykonywanie zawodu tłumacza przysięgłego wymaga nie tylko kwalifikacji językowych, ale i szerokiej wiedzy oraz doświadczenia na rynku tłumaczeń tudzież znajomości metodologii. Druga strona argumentowała, iż wprowadzony przepis otwiera drzwi tego zawodu dla „samorodnych talentów”, którzy przecież muszą wykazać się wystarczającą znajomością specjalistycznego języka, potwierdzoną na państwowym egzaminie.

 

Stopka autorska: mgr filologii angielskiej Justyna Filip