Zawód tÅ�umacza przysiÄ�gÅ�ego jest zawodem zaufania publicznego i jako taki wymaga okreÅ�lonych uregulowaÅ�. Oprócz wymogów w zakresie obywatelstwa, wieku i formalnej edukacji, zÅ�ożenia egzaminu paÅ�stwowego i zaprzysiÄ�żenia, istniejÄ� okreÅ�lone wymagania etyczne, stawiane osobom wykonujÄ�cym tÄ� profesjÄ�. TÅ�umaczem przysiÄ�gÅ�ym nie może byÄ� osoba, której pozbawiono peÅ�ni praw cywilnych i obywatelskich, skazana peÅ�nomocnym wyrokiem za przestÄ�pstwo, gdyż jest to zawód odpowiedzialny, wymagajÄ�cy zachowania nieposzlakowanej uczciwoÅ�ci i etyki, miÄ�dzy innymi ze wzglÄ�du na wagÄ� pracy wykonywanej dla organów paÅ�stwowych (gÅ�ównie sÄ�dów). Aby zapobiec wszelkim nieuczciwym praktykom, spisano nawet formalny Kodeks TÅ�umacza PrzysiÄ�gÅ�ego, opracowany przez RadÄ� NaczelnÄ� Polskiego Towarzystwa TÅ�umaczy PrzysiÄ�gÅ�ych i Specjalistycznych TEPIS, we wspóÅ�pracy z przedstawicielami Ministerstwa SprawiedliwoÅ�ci. Zgodnie z zapisami Kodeksu tÅ�umaczenia pisemne muszÄ� speÅ�niaÄ� kryteria starannoÅ�ci, wiernoÅ�ci i terminowoÅ�ci, a na tÅ�umaczu przysiÄ�gÅ�ym spoczywa obowiÄ�zek m. in. zachowania bezstronnoÅ�ci w tÅ�umaczeniu, zachowania tajemnicy zawodowej i doskonalenia swych kwalifikacji.
 

Na tÅ�umaczu przysiÄ�gÅ�ym ciÄ�ży szczególny rodzaj odpowiedzialnoÅ�ci, nie tylko karnej, lecz również czysto osobistej, wynikajÄ�cej ze Å�wiadomoÅ�ci godnoÅ�ci i powagi tego zawodu. TÅ�umacz przysiÄ�gÅ�y przecież niejednokrotnie ma okazjÄ� uczestniczyÄ� w procesach sÄ�dowych, które należÄ� do kanonu podstawowych praw czÅ�owieka. Warto podkreÅ�liÄ� również szczególny szacunek, jakim cieszy siÄ� ten zawód w Polsce. Osoby prywatne, powierzajÄ�ce teksty agencjom tÅ�umaczeÅ�, niejednokrotnie proszÄ� o wykonanie tÅ�umaczenia przysiÄ�gÅ�ego, gdyż wierzÄ� w kompetencje i profesjonalizm osób trudniÄ�cych siÄ� tÄ� profesjÄ�. W tym kontekÅ�cie warto przypomnieÄ�, że w dniu 25 marca 2011 r. weszÅ�a w życie zmiana w dotychczas obowiÄ�zujÄ�cej ustawie o zawodzie tÅ�umacza przysiÄ�gÅ�ego. Na mocy nowej ustawy zniesiono obowiÄ�zek ukoÅ�czenia podyplomowych studiów w zakresie tÅ�umaczenia dla absolwentów kierunków niefilologicznych, którzy ukoÅ�czyli studia magisterskie i pragnÄ� przystÄ�piÄ� do paÅ�stwowego egzaminu na tÅ�umacza przysiÄ�gÅ�ego. Wiele Å�rodowisk zwiÄ�zanych z rynkiem tÅ�umaczeÅ� w Polsce alarmowaÅ�o, iż obniżenie wymagaÅ� w zakresie kwalifikacji zawodowych kandydatów na tÅ�umacza przysiÄ�gÅ�ego obniży poziom tego typu usÅ�ug. Trudno nie zgodziÄ� siÄ� z przytaczanÄ� argumentacjÄ�, zgodnie z którÄ� wykonywanie zawodu tÅ�umacza przysiÄ�gÅ�ego wymaga nie tylko kwalifikacji jÄ�zykowych, ale i szerokiej wiedzy oraz doÅ�wiadczenia na rynku tÅ�umaczeÅ� tudzież znajomoÅ�ci metodologii. Druga strona argumentowaÅ�a, iż wprowadzony przepis otwiera drzwi tego zawodu dla „samorodnych talentów”, którzy przecież muszÄ� wykazaÄ� siÄ� wystarczajÄ�cÄ� znajomoÅ�ciÄ� specjalistycznego jÄ�zyka, potwierdzonÄ� na paÅ�stwowym egzaminie.

 

Stopka autorska: mgr filologii angielskiej Justyna Filip