Etymologia nazw mebli francuskich i ich tłumaczenie na język polski – stylowe tapicerowane fotele i krzesła francuskie, prowansalskie stoły

---

2019-04-05, dodano przez admin
Kategorie: [ francuski ] [ Artykuły, teksty ] [ Tłumaczenia techniczne ] [ Ciekawostki językowe ]

WyjÄ�tkowo silna pozycja króla i arystokracji umożliwiaÅ�a sprawowanie mecenatu nad sztukÄ� meblarstwa. Francuscy stolarze byli artystami, przy czym nazywano ich "ebenistami", czyli pracujÄ�cymi w hebanie. Nazwa ebenista pojawiÅ�a wówczas, gdy projektanci i wytwórcy mebli stali siÄ� sÅ�awni i zapanowaÅ�a moda na meble zdobione hebanem. EbeniÅ�ci to inaczej pierwsi stolarze-artyÅ�ci, sowicie opÅ�acani przez arystokratycznych zleceniodawców.

Z ciekawostek jÄ�zyka francuskiego na uwagÄ� zasÅ�uguje nazwa bureau-plat, co dosÅ�ownie oznacza „pÅ�aski blat”, „pÅ�aski stóÅ�”. SkÄ�d taka nazwa na biurko? Dawniej biurko to byÅ� wÅ�aÅ�nie duży pÅ�aski stóÅ�, na którym można byÅ�o wygodnie rozÅ�ożyÄ� ksiÄ�żki i listy. KsiÄ�żek nie chowano do wewnÄ�trz, do szuflad – wszyscy mieli widzieÄ�, co jest studiowane, czytane bÄ�dź tÅ�umaczone. Na ksiÄ�żki potrzebna byÅ�a duża przestrzeÅ�. Z tego wÅ�aÅ�nie wzglÄ�du  "bureau-plat" a nie po prostu "bureau". Ot, czysta etymologia, czyli nauka o pochodzeniu wyrazów, w tym wypadku nazw stylowych francuskich mebli! Na marginesie warto napomknÄ�Ä�, iż meble prowansalskie to swoista odmiana mebli francuskich o kolorze zÅ�amanej szaroÅ�ciÄ� bieli.

Kolejna ciekawostka – sÅ�owo, które z jÄ�zyka francuskiego na staÅ�e zadomowiÅ�o siÄ� w sÅ�owniku jÄ�zyka polskiego – berżera, od francuskiego sÅ�owa bergère, oznaczajÄ�cego wygodny fotel. Ale zaraz ... zaraz ... w jÄ�zyku francuskim ww. wyraz bergère oznacza dosÅ�ownie pasterkÄ�, tzn. dziewczynÄ� pasÄ�cÄ� owce. Co zatem pasterka ma wspólnego z fotelem? Berżera – stylowy fotel francuski – miaÅ�a na siedzeniu dużÄ�, wygodnÄ� poduchÄ�, a zaokrÄ�glone porÄ�cze przechodziÅ�y w oparcie i byÅ�y kojarzone z wiejskÄ� swobodÄ�, wygodÄ� i stÄ�d wÅ�aÅ�nie skojarzenie z pasterkÄ� – wiejskÄ� dziewczynÄ� swobodnie pasÄ�cÄ� owce.

 

Inny przykÅ�ad kalki jÄ�zykowej, tzn. sÅ�owa, które na staÅ�e weszÅ�o do jÄ�zyka polskiego to bankietka. Z jÄ�zyka francuskiego nazwa banquette dosÅ�ownie oznacza maÅ�Ä� Å�awkÄ�. To niska Å�awka bez oparcia, doÅ�Ä� niewygodna, stawiana zwykle pod oknem, przy Å�cianie.



Nazwa kanapa, czyli sofa (kolejny wypoczynkowy mebel tapicerowany), jest nastÄ�pnym zapożyczeniem z jÄ�zyka francuskiego – pochodzi od sÅ�owa canape. Podwójne krzesÅ�a byÅ�y poprzednikami dzisiejszej kanapy.

Ciekawym sÅ�owem jest cache-pot, czyli pojemnik sÅ�użÄ�cy jako ozdobna osÅ�ona doniczki, co w dosÅ�ownym tÅ�umaczeniu z francuskiego na jÄ�zyk polski przybiera brzmienie „schowana doniczka”.

SÅ�owo, które brzmi prawie tak samo w tych dwóch jÄ�zykach to tabouret,  czyli niski prostokÄ�tny, zdobiony stoÅ�ek – taboret. StoÅ�ek daÅ� poczÄ�tek krzesÅ�u, gdyż wÅ�aÅ�nie z prostego stoÅ�ka z oparciem narodziÅ�o siÄ� eleganckie krzesÅ�o! 

 

Krótka historia krzesÅ�a

W domach uboższych rodzin meble do siedzenia przyjmowaÅ�y formÄ� twardego stoÅ�ka lub Å�awy. Natomiast wygodniejsze krzesÅ�a francuskie z koÅ�ca XVI wieku miaÅ�y już masywne oparcie i miÄ�kkie, pufiaste siedzisko, przypominajÄ�ce stoÅ�ek o konstrukcji koÅ�kowej. I rzeczywiÅ�cie – krzesÅ�o wyksztaÅ�ciÅ�o siÄ� z takiego wÅ�aÅ�nie stoÅ�ka – tylne nogi stoÅ�ka zostaÅ�y wydÅ�użone do góry i utworzyÅ�y oparcie. Z kolei przednie nogi stoÅ�ka zostaÅ�y poddane przedÅ�użeniu do góry z utworzeniem porÄ�czy. Tym sposobem powstaÅ� mebel o ksztaÅ�cie, który nie zmieniÅ� siÄ� przez nastÄ�pnych 500 lat!

Istnieje wiele różnych odmian krzeseÅ�: krzesÅ�o z masywnÄ� ramÄ�, krzesÅ�o z szafkÄ� pod siedziskiem, krzesÅ�a toczone, czy wreszcie "podwójne krzesÅ�a", które byÅ�y poprzednikami dzisiejszej kanapy. Wyobraźcie sobie, jak cudownie byÅ�o usiÄ�Å�Ä� w takim krzeÅ�le, porzucajÄ�c twardÄ� Å�awÄ� lub stoÅ�ek!

 

Mini-sÅ�owniczek francusko-polski terminów meblarskich

 

---

Tłumaczenia książek medycznych, podręczników z biologii i in. dla wydawnictw, firm, instytucji - Starsze »
« Nowsze - Tłumaczenie autoreferatu habilitacyjnego i profesorskiego na angielski – praktyczne wskazówki

Aktualności


Informacje
Biuro tłumaczeń

• Raporty ekonomiczne
• Sklep internetowy i stacjonarny
• Artykuły, teksty

Tłumaczenia

• Tłumaczenia specjalistyczne
• Tłumaczenia medyczne
• Tłumaczenia przysięgłe
• Tłumaczenia naukowe
• Tłumaczenia z biologii
• Tłumaczenia umów
• Tłumaczenia prawne
• Tłumaczenia Jaworzno
• Tłumaczenia techniczne
• Tłumaczenia z chemii
• Tłumaczenia stron internetowych
• Tłumaczenia patentów

Języki tłumaczeń

• chorwacki
• angielski
• niemiecki
• francuski
• duński

Teksty dla ciekawskich

• Ciekawostki przyrodnicze
• O tłumaczeniach i tłumaczach
• Ciekawostki językowe